Reggio Emilia — nauczanie poprzez doświadczanie
Pedagogika Reggio Emilia to nowoczesne i innowacyjne podejście do procesu nauczania. Opiera się ona na przekonaniu, że najskuteczniejszą metodą nauki jest samodzielne odkrywanie i eksplorowanie. Dzieci od urodzenia są ciekawe, zadają dużo pytań i chcą poznawać otaczający ich świat. Tradycyjne nauczanie hamuje tą naturalną i wrodzoną dociekliwość dzieci, które odczuwają silną potrzebę zdobywania wiedzy poprzez doświadczanie.
Jak wygląda proces nauczania?
Dziecko współtworzy proces nauczania wraz ze swoimi rówieśnikami. Pedagodzy z kolei pełnią rolę bacznych obserwatorów, są wsparciem oraz źródłem potrzebnych informacji i doświadczenia dla swoich podopiecznych. Edukacja oparta na pedagogice Reggio stawia na indywidualne podejście i uwzględnienie wrodzonych predyspozycji i zainteresowań każdego dziecka. W kulturze zakorzenione jest przeświadczenie, że popełnianie błędów jest oznaką braku wiedzy i umiejętności. Natomiast w filozofii Reggio wykorzystuje się je jako szansa do rozwoju umiejętności samodzielnego wyciągania wniosków.
Indywidualne podejście
W tradycyjnym nauczaniu pedagodzy opracowują program, którego następnie ściśle się trzymają, bez modyfikowania go pod kątem umiejętności i zdolności danego dziecka. W dalszej kolejności rozliczani są z osiągniętych celów. W koncepcji Reggio plan przygotowywany jest na podstawie indywidualnych zainteresowań i predyspozycji dzieci i w razie potrzeby może być aktualizowany. Wbrew pozorom nie opiera się na chaosie i spontaniczności, a na dokumentacji i indywidualnym podejściu do procesu nauczania.
Dokumentowanie
Dokumentowanie to jedno z kluczowych narzędzi wykorzystywanych w podejściu Reggio. Polega ono na uwiecznianiu w różnej formie (notatki, transkrypcje z rozmów, fotografie, filmy) rozwoju dzieci. Dzięki prowadzonej dokumentacji nauczyciel wie, jak kształtować proces edukacji, aby był on jeszcze ciekawszy i angażujący. Jest to również wartościowa informacja dla rodziców, dzięki której mogą być bardziej zaangażowani w rozwój swoich dzieci.
Prowokowanie
Prowokowanie jest motorem napędowym całego procesu edukacyjnego. Nauczyciele projektują aktywności w ten sposób, aby wzbudzać w dzieciach ciekawość i zachęcać je do refleksji. Celem prowokacji jest zaproszenie przedszkolaków do eksploracji i wyrażania myśli w swoim własnym języku, rozwijanie ich wewnętrznego potencjału oraz wrodzonych umiejętności.
Nauczyciel w filozofii Reggio
Wbrew zakorzenionej w naszej świadomości myśli, edukacja nie kończy się wraz z otrzymaniem świadectwa dojrzałości czy ukończeniem studiów. W podejściu Reggio rozwój zawodowy zdobywany jest nie tyle na różnego rodzaju kursach, czy szkoleniach, ile w codziennej pracy z dziećmi. Obserwując je, pedagodzy mogą poznać inne spojrzenie na świat oraz uczyć się odwagi w stosunku do tego, co nieznane. Dzieci z natury są odkrywcami, nie boją się popełniać błędów, powątpiewać czy zadawać trudnych pytań. Wraz z wiekiem tracimy te zdolności. Nauczyciele, tworząc dokumentację, na nowo stają się badaczami i powracają do korzeni. Okazją do rozwoju są również kontakty z rodzicami, ekspertami czy innymi pedagogami, podczas których można wymienić się doświadczeniami i poglądami.
Podejście Reggio ma na celu nabywanie przez dzieci kompetencji dotyczących samodzielnego rozwiązywania problemów, formułowania wniosków, podejmowania decyzji, komunikowania się i wyrażania siebie na wiele sposobów.
Każdego dnia w Tice staramy się rozwijać te zdolności. Traktujmy dzieci jako niezależne jednostki, które mają prawo, ale i umiejętności do samostanowienia o swoim procesie kształcenia.